Khi nhân vật chính đã xác định được một đường hướng mong muốn, anh thường sẽ có một hoặc nhiều đồng minh cùng góp sức giúp vượt qua đối thủ và tiến tới mục tiêu. Đồng minh không đơn thuần chỉ là người phản hồi quan điểm của nhân vật chính (mặc dù điều đó cũng có giá trị, nhất là trong sân khấu, điện ảnh và truyền hình). Đồng minh là một mắt xích then chốt trong mạng lưới nhân vật, đồng thời cũng là một trong những phương tiện quan trọng nhất để bạn định hình nhân vật chính. ĐIỂM MẤU CHỐT: Hãy cân nhắc trao cho đồng minh một đường hướng mong muốn riêng. Bạn có rất ít thời gian để xây dựng nhân vật này. Cách nhanh nhất để khiến khán giả cảm thấy đây là một con người đầy đủ là trao cho nhân vật đó một mục tiêu cụ thể. Ví dụ, trong *The Wizard of Oz*, Bù Nhìn khao khát có được bộ óc. ĐIỂM MẤU CHỐT: Tuyệt đối không tạo đồng minh hấp dẫn, lôi cuốn hơn cả nhân vật chính. Hãy ghi nhớ quy tắc đã bàn ở phần tiền đề: luôn tập trung viết về nhân vật thú vị nhất trong câu chuyện của bạn. Nếu đồng minh hấp dẫn hơn, bạn nên viết lại câu chuyện để đồng minh trở thành nhân vật chính. *Casablanca* Các đồng minh của Rick gồm những người đóng vai trò trong quán bar: Carl, người giáo sư trở thành nhân viên phục vụ; Sacha, bartender người Nga; Emil, người chia bài; Abdul, gã bảo vệ; cùng Sam, bạn đồng hành và nghệ sĩ piano của Rick. *Tootsie* Jeff, bạn cùng phòng của Michael, đang viết một vở kịch mang tên *Return to the Love Canal*, vở kịch mà Michael muốn dựng để được đóng vai chính. KỸ THUẬT CẤU TRÚC: CỐT TRUYỆN PHỤ Trong Chương 4 về nhân vật, chúng ta đã từng nhắc tới định nghĩa cùng chức năng rất rõ ràng của cốt truyện phụ: nó được sử dụng để so sánh cách đối mặt với cùng một tình huống giữa nhân vật chính và một nhân vật khác. Hãy ghi nhớ hai quy tắc quan trọng về cốt truyện phụ: 1. Cốt truyện phụ phải có tác động rõ ràng lên cốt truyện chính, nếu không thì không nên để tồn tại. Nếu cốt truyện phụ không phục vụ cốt truyện chính, bạn sẽ tạo ra hai dòng truyện song song — có thể hấp dẫn về mặt lý thuyết, nhưng làm cho cốt truyện chính bị kéo dài một cách không cần thiết. Để liên kết cốt truyện phụ với cốt truyện chính, hãy đảm bảo hai tuyến này hòa quyện ăn khớp, thường là gần cuối câu chuyện. Ví dụ, trong *Hamlet*, nhân vật trong cốt truyện phụ là Laertes liên kết với đối thủ chính Claudius, và anh cùng Hamlet đấu kiếm trong cảnh chiến trận cuối. 2. Nhân vật trong cốt truyện phụ thường không phải đồng minh của nhân vật chính. Hai vai trò này khác biệt rõ ràng: đồng minh đồng hành hỗ trợ nhân vật chính trong mạch truyện chính; còn nhân vật cốt truyện phụ chi phối một mạch truyện riêng nhưng có sự liên hệ để so sánh với mạch chính. Ngày nay, đa số phim Hollywood mang nhiều yếu tố thể loại nhưng rất hiếm có cốt truyện phụ thực sự. Cốt truyện phụ mở rộng chiều sâu câu chuyện, trong khi hầu hết phim Hollywood ưu tiên tốc độ và sự gọn gàng. Cốt truyện phụ thường xuất hiện nhiều hơn trong dòng truyện tình cảm—thể loại có cốt truyện chính khá mỏng. Ví dụ điển hình là *Moonstruck*, với hai cốt truyện phụ liên quan lần lượt đến cha và mẹ của nữ chính, tất cả đều xoay quanh vấn đề lòng trung thành trong hôn nhân. Cốt truyện phụ không nằm trong hai mươi hai bước bởi vì nó không phải lúc nào cũng xuất hiện và nó vốn là một cấu trúc cốt truyện riêng biệt. Song đây là một kỹ thuật cực kỳ giá trị, giúp làm giàu nhân vật, chủ đề và kết cấu cho câu chuyện. Bù lại, cốt truyện phụ làm chậm nhịp độ truyện, tức làm chậm đường hướng mong muốn — động lực dẫn chuyện. Do đó bạn phải cân nhắc điều gì là ưu tiên hàng đầu. Nếu chọn dùng cốt truyện phụ, bạn chỉ có đủ thời gian để theo dõi bảy bước chính trong đó. Nhưng hãy lưu ý, nếu không hoàn tất cả bảy bước này, cốt truyện phụ sẽ không trọn vẹn và có thể khiến cho câu chuyện bị gượng ép. Vì thời gian hạn chế, bạn nên khéo léo giới thiệu cốt truyện phụ càng sớm trong câu chuyện càng tốt, khi hợp lý một cách tự nhiên. 7. ĐỐI THỦ VÀ/HOẶC BÍ ẨN Đối thủ là nhân vật có mong muốn ngăn cản nhân vật chính đạt mục tiêu. Mối quan hệ giữa hai nhân vật này là mối quan hệ then chốt nhất trong câu chuyện của bạn. Nếu thiết lập sự đối lập đúng đắn, cốt truyện sẽ vận hành trôi chảy. Ngược lại, dù chỉnh sửa đi nữa cũng không thể cứu vãn. Đối thủ tốt nhất là nhân vật không thể thiếu — người có khả năng khai thác điểm yếu căn bản nhất của nhân vật chính. Nhân vật chính sẽ buộc phải lựa chọn: hoặc chấp nhận điểm yếu đó để trưởng thành, hoặc bị phá vỡ hoàn toàn. Xem lại Chương 4 để hiểu hết những yếu tố cần cho một đối thủ xuất sắc. Hai lý do chính khiến đối thủ và bí ẩn gắn bó mật thiết: 1. Một đối thủ mang tính bí ẩn sẽ khó bị khuất phục hơn nhiều. Trong câu chuyện bình thường, nhiệm vụ duy nhất của nhân vật chính là đánh bại đối thủ. Trong câu chuyện hay, nhân vật chính có mục tiêu hai phần: trước hết phát hiện ra đối thủ, rồi sau đó mới đánh bại. Điều này khiến hành trình càng thêm thử thách và thành công càng vang dội hơn. Ví dụ: Hamlet không biết nhà vua thực sự đã giết cha mình — thông tin này anh chỉ thu nhận từ một hồn ma. Otxin chào không hay biết Iago đang âm mưu hãm hại mình. Lear không thể phân biệt được cô con gái nào thật lòng thương yêu ông. 2. Trong một số thể loại như trinh thám hay hồi hộp, cần có một bí ẩn để bù đắp cho sự thiếu vắng đối thủ hiển nhiên. Truyện trinh thám chủ đích giấu danh tính đối thủ cho tới phút cuối, khán giả do đó cần một nhân tố bí ẩn thay thế cho một cuộc đối đầu trực diện giữa nhân vật chính và đối thủ. Ở loại truyện này, bí ẩn thường được giới thiệu vào lúc bạn sẽ thông thường giới thiệu đối thủ chính. Trước khi tiết lộ đối thủ chính, hãy tự đặt ra những câu hỏi then chốt: ■ Ai muốn ngăn nhân vật chính đạt được điều anh ta mong muốn, và vì sao? ■ Đối thủ muốn gì? Anh ta phải cạnh tranh với nhân vật chính vì cùng một mục tiêu. ■ Giá trị, tư tưởng của đối thủ là gì, và nó khác biệt thế nào với nhân vật chính? Đây là câu hỏi mà rất nhiều tác giả bỏ qua, dẫn đến sai lầm nghiêm trọng. Một câu chuyện không có đối kháng về giá trị và quan điểm cũng như nhân vật sẽ không thể tạo ra sức hấp dẫn. *Casablanca* Do tính chất chủ đạo là chuyện tình cảm, đối thủ đầu tiên của Rick chính là người tình của anh, Ilsa Lund. Một người phụ nữ bí ẩn, cô chưa từng thổ lộ với Rick rằng cô đã và đang là vợ của Victor Laszlo. Đối thủ thứ hai là Laszlo, một người cầu hôn cạnh tranh, một nhân vật vĩ đại đã để lại dấu ấn trên nửa thế giới. Dù cả hai cùng căm ghét Đức quốc xã, Rick và Laszlo đại diện cho hai hình mẫu khác biệt của người anh hùng: Laszlo vĩ đại trên bình diện chính trị và xã hội, trong khi Rick vĩ đại theo cách rất cá nhân. Phía bên ngoài, Trung tá Strasser và phe phát xít Đức tạo thành lực lượng đối lập và gây nguy hiểm, khiến câu chuyện tình yêu trở nên trầm trọng, với mức độ đe dọa gia tăng. Strasser không có gì mơ hồ vì không cần thiết; trong *Casablanca*, hắn là hiện thân quyền lực tuyệt đối.