Một tagline là một câu thoại ngắn gọn được lặp đi lặp lại nhiều lần xuyên suốt câu chuyện. Mỗi lần sử dụng, câu thoại đó lại được bổ sung thêm ý nghĩa mới, cho đến khi nó trở thành một câu nói đặc trưng, như một dấu hiệu nhận diện của toàn bộ tác phẩm. Tagline chủ yếu là một kỹ thuật để thể hiện chủ đề. Một số tagline kinh điển có thể kể đến như “Round up the usual suspects,” “I stick my neck out for nobody,” và “Here's looking at you, kid” trong *Casablanca*. Từ *Cool Hand Luke*: “What we've got here is failure to communicate.” Từ *Star Wars*: “May the Force be with you.” Từ *Field of Dreams*: “If you build it, he will come.” Bộ phim *The Godfather* sử dụng hai tagline: “I'll make him an offer he can't refuse” và “It's not personal; it's business.”  

*Butch Cassidy and the Sundance Kid* là một ví dụ điển hình về cách sử dụng tagline. Khi câu thoại lần đầu tiên được thốt ra, nó không mang ý nghĩa đặc biệt nào. Sau khi cướp một đoàn tàu, Butch và Sundance không thể thoát khỏi một nhóm truy đuổi. Butch ngoảnh nhìn những người đàn ông ở xa và hỏi: “Who are those guys?” Một thời gian sau, nhóm truy đuổi tiến đến gần hơn, và Sundance lặp lại câu hỏi đó, nhưng lần này với chút hy vọng mong manh. Khi câu chuyện tiến triển, người xem nhận ra rằng nhiệm vụ chủ yếu của Butch và Sundance là tìm hiểu danh tính thật sự của “những người đó.” “Những người đó” không đơn thuần chỉ là một nhóm truy đuổi bất kỳ mà các nhân vật chính có thể dễ dàng thoát khỏi. Họ thực chất là tầng lớp xã hội tương lai: những cảnh sát ưu tú đến từ khắp miền Tây nước Mỹ, được thuê bởi một ông chủ doanh nghiệp ở miền Đông mà Butch, Sundance cùng khán giả chưa từng gặp mặt. Tuy nhiên, nếu Butch và Sundance không kịp nhận ra “những người đó” là ai, họ sẽ chết.  

Chúng ta hãy xem xét cách một số loại cảnh cụ thể vừa thực thi vừa điều chỉnh các nguyên tắc cơ bản trong việc xây dựng cảnh và đối thoại mang tính giao hưởng.  

**Cảnh Mở Đầu**  

Cảnh mở đầu là nền tảng cho mọi nhân vật cũng như mọi hành động trong câu chuyện, do đó đây cũng là phần khó viết nhất để đạt hiệu quả tốt. Là cảnh đầu tiên trong tam giác ngược biểu thị toàn bộ câu chuyện, nó phải tạo ra khung bao quát rộng nhất cho câu chuyện toàn diện. Cảnh mở đầu trình bày cho khán giả hiểu sơ lược câu chuyện sẽ xoay quanh điều gì. Nhưng đồng thời, nó cũng phải là một câu chuyện nhỏ trọn vẹn trong chính nó, với các nhân vật và hành động mang tính kịch tính đủ để tạo ra một cú đấm mở màn ấn tượng.  

Chính vì vậy, việc hình dung cảnh đầu như một tam giác ngược nhỏ nằm trong tam giác ngược lớn của toàn bộ câu chuyện là hữu ích:  

Khi tạo dựng khung lớn cho câu chuyện, cảnh mở đầu cũng gợi ý các mẫu chủ đề — về danh tính và sự đối lập — mà tác giả muốn đan xen xuyên suốt. Nhưng những mẫu lớn này luôn cần phải được đặt nền tảng trong những nhân vật cụ thể, tránh khiến cảnh diễn trở nên giáo điều hoặc mang tính trừu tượng.  

Cách tốt nhất để làm chủ nguyên tắc của cảnh mở đầu là quan sát chúng trong thực hành. Hãy phân tích hai cảnh mở đầu của *Butch Cassidy and the Sundance Kid*.  

**Butch Cassidy and the Sundance Kid**  
(*William Goldman, 1969*)  

Hai cảnh đầu của *Butch Cassidy and the Sundance Kid* được xem là một trong những phần mở đầu xuất sắc nhất trong lịch sử điện ảnh. Việc xây dựng cảnh và đối thoại của William Goldman không chỉ gây thiện cảm và thu hút khán giả ngay lập tức mà còn thiết lập các mẫu và sự đối lập quyết định toàn bộ câu chuyện sau đó.  

**Cảnh 1: Butch tại Ngân Hàng**  

Trong cảnh đầu tiên, một người đàn ông (khán giả chưa biết danh tính) lén quan sát một ngân hàng khi ngân hàng đang chuẩn bị đóng cửa vào buổi tối.  

- **Vị trí trên vòng cung nhân vật**  
Đây là cảnh mở đầu câu chuyện, là lần đầu khán giả tiếp cận nhân vật chính Butch, đồng thời cũng là Bước 1 trong tiến trình nhân vật của anh — một tên cướp miền Tây cổ điển, cuối cùng sẽ chết.  

- **Vấn đề**  
1. Giới thiệu thế giới của câu chuyện, đặc biệt là những kẻ ngoài vòng pháp luật trong miền Tây Mỹ gần như đã biến mất.  
2. Giới thiệu nhân vật chính, là người bạn đầu tiên trong bộ đôi nhân vật.  
3. Gợi ý rằng những nhân vật chính, cũng như miền Tây cũ, đang lụi tàn và gần như biến mất.  

- **Chiến lược**  
1. Tạo dựng trải nghiệm tiêu biểu của Butch và Sundance, nhằm phác họa các chủ đề chính liên quan.  
2. Biểu thị quy trình căn bản của toàn bộ câu chuyện chỉ trong một cảnh: mọi thứ đang dần đóng cửa.  
3. Giữ giọng điệu nhẹ nhàng, hài hước; nhưng đồng thời gợi mở một mặt u ám và tương lai ảm đạm.  
4. Thể hiện một người đàn ông tìm cách cướp ngân hàng nhưng nhận ra rằng việc này khó khăn hơn nhiều so với thời trước.  
5. Đánh lừa khán giả bằng cách không tiết lộ ngay danh tính nhân vật, khiến họ phải tự nhận ra đây là một tên cướp quan sát ngân hàng, điều này khiến cú kết thúc hài hước hơn và đồng thời định hình Butch là một kẻ lừa đảo tự tin, khéo ăn nói.  

- **Mong muốn**  
Butch muốn khảo sát ngân hàng để cướp.  

- **Điểm kết**  
Anh ta phát hiện ngân hàng an ninh nghiêm ngặt hơn nhiều và đang đóng cửa chờ đêm.  

- **Đối thủ**  
Nhân viên bảo vệ và chính ngân hàng.  

- **Kế hoạch**  
Butch đánh lừa, giả vờ quan tâm vẻ ngoài thẩm mỹ của ngân hàng.  

- **Xung đột**  
Ngân hàng như một sinh vật sống dần đóng cửa, bao vây Butch.  

- **Bước ngoặt hoặc tiết lộ**  
Người đàn ông đang nhìn ngân hàng thực chất là đang lên kế hoạch cướp.  

- **Lập luận đạo đức và giá trị**  
Đó là cuộc đối đầu giữa thẩm mỹ và thực dụng. Trò đùa xuất hiện khi thẩm mỹ được áp dụng cho một ngân hàng—đặc biệt bởi một kẻ dự định cướp nó. Nhưng sự đối lập này không chỉ đơn thuần để tạo tiếng cười mà còn đại diện cho xung đột giá trị cơ bản trong câu chuyện: thế giới ngày càng chuyển biến thực tế hơn, trong khi Butch và Sundance, trên hết, là những người của phong cách, yêu một lối sống sắp biến mất.  

- **Từ khóa và hình ảnh**  
Thanh chắn dần hạ xuống, thời gian dần kết thúc, ánh sáng tắt dần, không gian co hẹp lại.  

Đoạn đối thoại trong cảnh hướng đến câu nói đắt ý cuối cùng: “It's a small price to pay for beauty.” Tuy nhiên, điều đặc biệt của cảnh là câu kết này đồng thời là tiết lộ về nhân vật chính: người đàn ông này là một kẻ lừa đảo (tên cướp ngân hàng) có khả năng ăn nói. Câu nói mang hai tầng ý nghĩa trái ngược nhau. Một mặt, anh ta không quan tâm vẻ đẹp của ngân hàng; mục đích thật sự là cướp nó. Mặt khác, câu nói cũng thể hiện bản chất anh ta là người của phong cách—một đặc điểm sẽ dẫn đến bi kịch cho anh ta.